طرحهای مزایای بازنشستگی
دامنه کاربرد
• کلیه صندوقهای متولی اجرای طرحهای مزایای بازنشستگی ازجمله سازمان تامین اجتماعی و ... مشمول این استاندارد هستند.
• این استاندارد با حسابداری طرحهای مزایای بازنشستگی برای تمام اعضا به عنوان یک گروه سروکار دارد و به گزارش درباره مزایای بازنشستگی هر یک از اعضا نمی پردازد.
• این استاندارد در مورد طرحهای دیگری از قبیل بیمه بیکاری و خدمات درمانی که توسط برخی سازمانها و صندوقها در کنار طرحهای مزایای بازنشستگی اداره می شود، کاربرد ندارد.
طرحهای مزایای بازنشستگی
• برنامه هایی است که به موجب آن برای اعضا پس از خاتمه خدمت، مزایایی در قالب حقوق بازنشستگی یا مستمری فراهم می شود. به شرطی که بتوان این مزایا را قبل از خاتمه خدمت بر اساس شرایط مصوب یا رویه مورد عمل تعیین یا براورد کرد.
مزایای بازنشستگی
• عبارت است از حقوق بازنشستگی و سایر مستمریهایی که به موجب مقررات طرح انتظار می رود با توجه به سنوات خدمت گذشته اعضا به آنان پرداخت شود.
اعضا = شامل کلیه افراد اعم از شاغلین، بازنشستگان و مستمری بگیرانی است که از مزایای طرح بازنشستگی بهره مند می شوند.
صندوق بازنشستگی = شخصیت حقوقی مستقلی است که تحت عناوینی مانند صندوق، سازمان، موسسه و غیره براساس قانون، اساسنامه یا دستورالعمل خاص، در حوزه تامین مزایای بازنشستگی اعضا، فعالیت می کند.
خالص داراییهای طرح (ارزش ویژه طرح) = عبارت است از داراییهای طرح منهای بدهیهای آن غیر از ارزش فعلی مزایای بازنشستگی مبتنی بر اکچوئری.
استفاده کنندگان و نیازهای اطلاعاتی آنان
|
اعضا
|
اطلاعاتی راجع به: امکان تامین مزایا و چگونگی بکارگیری منابع طرح - نرخهای حق بیمه - شرایط بازنشستگی
|
|
ارکان طرح
|
اطلاعاتی به منظور: ارزیابی عملکرد طرح - تصمیم گیری در مورد سیاستهای کلی طرح - اطمینان از کفایت داراییها برای ایفای تعهدات
|
|
دولت
|
اطلاعاتی در خصوص: وضعیت مالی، تعهدات و عملکرد مالی برای ایفای وظایف حاکمیتی و نیز به منظور اطمینان از رعایت الزامات قانونی و نظارت بر طرحهای مزایای بازنشستگی
|
|
کارفرمــایـــان (در طرحـهــای مزایای بازنشستگی اختصـــاصی)
|
اطلاعاتی جهت: ارزیابی عملکرد طرح - اطمینان از معقول بودن نرخهای حق بیمه - پیش بینی تعهدات آتی خود
|
اهداف استفاده کنندگان از کسب اطلاعات = ارزیابی توان پرداخت تعهدات - ارزیابی عملکرد طرح - تعیین راهبردها و خط مشی های طرح - فراهم کردن امکان نظارت عمومی دولت
ارزش فعلی مزایای بازنشستگی مبتنی بر اکچوئری = عبارت است از ارزش فعلی پرداختهای مورد انتظار به اعضای طرح بابت سنوات خدمت گذشته آنان که برمبنای مفروضات اکچوئری محاسبه می شود.
• ارزش فعلی مزایای بازنشستگی مبتنی بر اکچوئری = ارزش فعلی مزایای بازنشستگی مبتنی بر اکچوئری باید براساس پرداختهای مورد انتظار طبق شرایط طرح، با توجه به سنوات خدمت اعضا تا تاریخ مورد نظر و سطح حقوق و مزایای جاری اعضا محاسبه شود تا ارزش زمانی پول ( از طریق تنزیل با نرخ بازده مناسب) بین تارخ تهیه اطلاعات و تاریخ پرداخت مورد انتظار را منعکس کند.
ایفای تعهدات طرح در طرحهای مزایای بازنشستگی بستگی به عوامل زیر دارد:
وضعیت مالی طرح - حق بیمه های آتی - کارایی عملیاتی طرح شامل سرمایه گذاری
تناوب ارزیابی مبتنی بر اکچوئری = بر اساس قوانین و مقررات موجود، معمولا طرحهای مزایای بازنشستگی ملزم به انجام ارزیابی مبتنی بر اکچوئری حداقل هر سه سال یکبار هستند - چنانچه ارزیابی مبتنی بر اکچوئری به تاریخ صورتهای مالی انجام نشده باشد از آخرین ارزیابی انجام شده استفاده و تاریخ آن افشا می شود.
اندازه گیری داراییهای طرح
|
دارایی
|
مبنای اندازه گیری
|
|
سرمایه گذاریها
|
بر اساس: استاندارد شماره 15: حسابداری سرمایه گذاریها - استاندارد شماره 18: صورتهای مالی تلفیقی و حسابداری سرمایه گذاری در واحدهای تجاری فرعی - استاندارد شماره 19: ترکیب واحدهای تجاری - استاندارد شماره 20: حسابداری سرمایه گذاری در واحدهای تجاری وابسته - استاندارد شماره 23: حسابداری مشارکتهای خاص
|
|
حق بیمه های دریافتنی
|
به مبالغ قابل دریافت اندازه گیری و گزارش می شود مشروط به اینکه جریان منافع اقتصادی مرتبط با حق بیمه به درون طرح محتمل باشد.
|
|
داراییهای ثابت مشهود
|
به بهای تمام شده یا مبلغ تجدیدارزیابی (به کسراستهلاک انباشته) اندازه گیری و گزارش می شود.
|
مبانی تعیین ارزش منصفانه سرمایه گذاریها
|
نوع سرمایه گذاری
|
مبنا
|
|
سرمایه گذاری در سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس
|
ارزش بازار (با توجه به بندهای 26 الی 28 استاندارد حسابداری شماره 15 با عنوان حسابداری سرمایه گذاریها)
|
|
سرمایه گذاری در سهام سایر شرکتها
|
مبلغ تجدید ارزیابی (با توجه به بند 34 استاندارد حسابداری شماره 15 با عنوان حسابداری سرمایه گذاریها)
|
|
سرمایه گذاری با درآمد ثابت (مانند اوراق مشارکت)
|
به مبلغ دفتری (در صورتیکه مدیریت طرح قصد نگهداری این اوراق را دارد)
به ارزش بازار (در سایر شرایط)
|
|
املاک و سایر اموالی که به قصد سرمایه گذاری نگهداری می شود
|
مبلغ تجدید ارزیابی (با توجه به بندهای 38 الی 44 استاندارد حسابداری شماره 11 با عنوان حسابداری داراییهای ثابت مشهود)
|
صورتهای مالی طرحهای مزایای بازنشستگی
ترازنامه - صورت تغییرات در خالص داراییها - صورت درآمد و هزینه - یادداشتهای توضیحی صورتهای مالی
ترازنامه طرح مزایای بازنشستگی باید حداقل حاوی اقلام اصلی زیر باشد:
الف. سرمایه گذاریها به تفکیک:
سرمایه گذاری در شرکتهای فرعی - سرمایه گذاری در مشارکتهای خاص - سرمایه گذاری در سایر شرکتها - املاک - اوراق مشارکت - تسهیلات اعطایی - سپرده های بانکی -
ب. موجودی نقد، ج. حق بیمه های دریافتنی، د. سایر حسابها و اسناد دریافتنی، ه. داراییهای ثابت مشهود، و. حسابها و اسناد پرداختنی،
ز. تسهیلات دریافتی، ح. ذخیره مزایای پایان خدمت کارکنان، ط. خالص داراییهای طرح، ی. ارزش ویژه طرح.
ارزش فعلی مزایای بازنشستگی مبتنی بر اکچوئری باید زیر ترازنامه افشا شود.
صورت تغییرات در خالص داراییها باید حداقل حاوی اقلام اصلی زیر باشد
الف. حق بیمه های بازنشستگی، ب. کمکهای بلاعوض، ج. حق بیمه انتقالی از سایر طرحها، د. حقوق و سایر مزایای بازنشستگی اعضا،
ه. حق بیمه انتقالی به سایر طرحها، و. هزینه های اداره طرح، ز. مازاد (کسری) درآمد نسبت به هزینه.
صورت درآمد و هزینه باید حداقل حاوی اقلام اصلی زیر باشد:
الف . درآمدهاي عملياتي ، ب . هزينه‌هاي عملياتي ، ج . سود يا زيان عملياتي ، د . هزينه‌هاي مالي ، ه . ساير درآمدها و هزينه‌هاي غيرعملياتي
و . ماليات بردرآمد ، ز . سود يا زيان فعاليتهاي عادي ، ح . اقلام غيرمترقبه ، ط . سهم اقليت ، ي . سود يا زيان خالص.
علاوه بر موارد بالا ، ممكن است به موجب ساير استانداردهاي حسابداري ، ارائه اقلام اصلي و جمعهاي فرعي ديگري نیز ضرورت داشته باشد .
یادداشتهای توضیحی صورتهای مالی باید حداقل حاوی اقلام اصلی زیر باشد :
الف. رویه ها و مفروضات مورد استفاده برای تعیین ارزش منصفانه سرمایه گذاریها،
ب. رویه ها و مفروضاتی که در محاسبه ارزش فعلی مزایای بازنشستگی مبتنی بر اکچوئری بکار رفته است و هرگونه تغییر در رویه ها و مفروضات در فاصله بین دو تاریخ از انجام اکچوئری،
ج. تاریخ انجام آخرین ارزیابی مبتنی بر اکچوئری،
د. اطلاعات مختصر در مورد گروههای کارکنان تحت پوشش و کارفرمایان،
ه. اطلاعات آماری در خصوص تعداد بازنشستگان، مستمری بگیران و اعضای شاغل،
و. اطلاعات مختصر در مورد طرحهای بازنشستگی و ارائه اطلاعات کلی در خصوص شرایط هرکدام (نظیر شرایط استحقاق، مبالغ و درصدهای قابل پرداخت)،
ز. شرح تغییرات طی سال مالی در شرایط پرداخت مزایای بازنشستگی، حق بیمه ها، شرایط عضویت طرح و قوانین و مقررات مرتبط با طرح و اینکه تغییرات یاد شده در محاسبات اکچوئری منظور شده است یا خیر،
ح. خط مشی تامین منابع و هرگونه تغییر در آن طی سال مالی،
ط. وضعیت مالیاتی طرح،
ی. معاملات طرح با واحدهای تجاری تحت کنترل یا تحت نفوذ قابل ملاحظه تمام یا برخی از اعضا، کارفرمایان با نفوذ قابل ملاحظه در طرح، کانونهای بازنشستگی و سازمانها و تشکلهای مرتبط با اعضا و یا طرح،
ک. سیاستهای سرمایه گذاری منابع طرح،
ل. سرمایه گذاری طرح در سهام کارفرمایانی که بر طرح نفوذ قابل ملاحظه دارند، و
م. جدول جزئیات ارزش منصفانه خالص داراییهای طرح، به استثنای داراییهای ثابت مشهود که به بهای تمام شده یا مبلغ تجدید ارزیابی به کسر استهلاک انباشته منعکس می شود و مقایسه آن با ارزش فعلی مزایای بازنشستگی مبتنی بر اکچوئری و تشریح سیاستهای تامین مبالغ کسری.
در یادداشتهای توضیحی صورتهای مالی باید ارتباط بین ارز ش فعلی مزایای بازنشستگی مبتنی بر اکچوئری وارزش منصفانه خالص داراییهای طرح (به اسثنای داراییهای ثابت مشهود) و خط مشی تامین مالی مزایای بازنشستگی تبیین شود.
پیوست شماره 1
این پیوست تنها جنبه تشریحی دارد و بخشی از استاندارد حسابداری را تشکیل نمی دهد. هدف این پیوست تشریح کاربرد استاندارد در رابطه با نحوه ارائه صورتهای مالی اساسی شامل صورتهای مالی جداگانه و تلفیقی یک طرح مزایای بازنشستگی است. در صورت لزوم و برای دستیابی به ارائه مطلوب اطلاعات در شرایط خاص می توان ترتیب ارائه و شرح اقلام اصلی را تغییر داد.
صندوق بازنشستگی نمونه
ترازنامه
در تاریخ 29 اسفند ماه 2*13
|
|
|
|
تجدید ارائه شده
|
|
یادداشت
|
میلیون ریال 29/12/2*13
|
میلیون ریال 29/12/1*13
|
|
سرمایه گذاری در شرکتهای فرعی
|
|
369ر143
|
621ر118
|
|
سرمایه گذاری در شرکتهای وابسته
|
|
814ر49
|
725ر32
|
|
سرمایه گذاری در سایر شرکتها
|
|
257ر12
|
164ر13
|
|
املاک
|
|
330ر100
|
817ر62
|
|
اوراق مشارکت
|
|
543ر8
|
385ر9
|
|
تسهیلات اعطایی
|
|
453ر52
|
270ر40
|
|
سپرده های بانکی
|
|
161
|
161
|
|
سایر سرمایه گذاریها
|
|
000ر37
|
000ر32
|
|
جمع سرمایه گذاریها
|
|
927ر403
|
143ر309
|
|
موجودی نقد
|
|
808ر7
|
962ر4
|
|
حق بیمه های دریافتنی
|
|
000ر70
|
500ر64
|
|
پیش پرداختها
|
|
249ر1
|
813
|
|
|
|
239ر114
|
795ر109
|
|
داراییهای ثابت مشهود
|
|
535ر1
|
692ر1
|
|
جمع داراییها
|
|
701ر519
|
630ر420
|
|
حسابها واسناد پرداختنی
|
|
888ر49
|
115ر54
|
|
تسهیلات دریافتی
|
|
905ر41
|
612ر69
|
|
ذخیره مزایای پایان خدمت کارکنان
|
|
609ر2
|
346ر2
|
|
جمع بدهیها
|
|
402ر94
|
073ر126
|
|
خالص داراییهای طرح
|
|
299ر425
|
557ر294
|
|
ارزش ویژه طرح
|
|
299ر425
|
557ر294
|
|
ارزش فعلی مزایای بازنشستگی مبتنی بر اکچوئری
|
|
000ر450
|
000ر318
|
صندوق بازنشستگی نمونه
صورت تغییرات در خالص داراییها
برای سال مالی منتهی به 29 اسفند ماه 2*13
|
|
|
|
تجدید ارائه شده
|
|
یادداشت
|
میلیون ریال 29/12/2*13
|
میلیون ریال 29/12/1*13
|
|
حق بیمه های بازنشستگی
|
|
208ر58
|
492ر55
|
|
کمکهای بلاعوض
|
|
878ر15
|
700ر19
|
|
حق بیمه انتقالی از سایر طرحها
|
|
636
|
315ر1
|
|
مازاد درآمد بر هزینه
|
|
318ر99
|
514ر86
|
|
|
|
040ر174
|
021ر163
|
|
حقوق و سایر مزایای بازنشستگی اعضا
|
|
(407ر38)
|
(225ر37)
|
|
حق بیمه انتقالی به سایر طرحها
|
|
(310ر2)
|
(859ر1)
|
|
هزینه های اداره طرح
|
|
(581ر2)
|
(275ر2)
|
|
|
|
(298ر43)
|
(359ر41)
|
|
افزایش در خالص داراییهای طرح
|
|
742ر130
|
662ر121
|
گردش حساب ارزش ویژه صندوق
|
|
|
میلیون ریال 2*13
|
میلیون ریال 1*13
|
|
تغییر در خالص داراییهای طرح طی سال
|
|
742ر130
|
662ر121
|
|
ارزش ویژه طرح در ابتدای سال
|
|
557ر292
|
895ر172
|
|
تعدیلات سنواتی
|
|
000ر2
|
-
|
|
ارزش ویژه طرح در ابتدای سال – تعدیل شده
|
|
557ر294
|
895ر172
|
|
ارزش ویژه طرح در پایان سال
|
|
299ر425
|
557ر294
|
صندوق بازنشستگی نمونه
صورت درآمد و هزینه
برای سال مالی منتهی به 29 اسفند ماه 2*13
|
|
|
|
تجدید ارائه شده
|
|
یادداشت
|
میلیون ریال 29/12/2*13
|
میلیون ریال 29/12/1*13
|
|
درآمد سرمایه گذاریها:
|
|
|
|
|
سود سهام
|
|
807ر37
|
733ر37
|
|
درآمد اجاره
|
|
681ر5
|
295ر4
|
|
سود تسهیلات
|
|
382ر10
|
571ر8
|
|
سود سپرده های بانکی واوراق مشارکت
|
|
68
|
73
|
|
سود فروش سهام
|
|
719ر47
|
150ر36
|
|
|
|
657ر101
|
822ر86
|
|
هزینه مدیریت سرمایه گذاریها
|
|
(839)
|
(527)
|
|
خالص درآمدهای عملیاتی
|
|
818ر100
|
295ر86
|
|
هزینه های مالی
|
|
(600)
|
(300)
|
|
خالص درآمد ها و هزینه های غیرعملیاتی
|
|
(400)
|
619
|
|
مازاد درآمد برهزینه قبل از مالیات
|
|
818ر99
|
614ر86
|
|
مالیات
|
|
(500)
|
(100)
|
|
مازاد درآمد بر هزینه
|
|
318ر99
|
514ر86
|
نظرات شما عزیزان:
آمار
وب سایت:
