حسابداري موجودي مواد و کالا
دامنه کاربرد :
اين استاندارد نحوه ارزشيابي وانعکاس موجودي مواد و کالا در صورتهاي مالي را تشريح مي کند وموارد زير را در بر نمي گيرد:
کار در جريان پيشرفت پيمانهاي بلند مدت
ابزارهاي مالي پيچيده
موجودي گله هاي دام، محصولات کشاورزي، جنگلي ومعدني در مواردي که اين اقلام در صنايع مربوط، به خالص ارزش فروش اندازه گيري مي شود.
موجودي مواد وکالا به داراييهايي اطلاق مي شود که :
براي فروش در روال عادي عمليات واحد تجاري نگهداري مي شود،
به منظور ساخت محصول يا ارائه خدمات در فرآيند توليد قرار دارد،
به منظور ساخت محصول يا ارائه خدمات، خريداري شده و نگهداري مي شود،
ماهيت مصرفي دارد و بطور غير مستقيم در جهت فعاليت واحد تجاري مصرف مي شود.
طبقات مختلف موجوديها شامل موارد زير مي باشد:
مواد اوليه،
کار در جريان پيشرفت (شامل کالاي در جريان ساخت وکارهاي خدماتي در جريان تکميل)کالاي ساخته شده و کالاي خريداري شده براي فروش، مواد و کالاي در راه (با توجه به مقطع زماني انتقال مالکيت)،
ساير اقلام مصرفي (از قبيل قطعات و لوازم يدکي ماشين آلات، ملزومات و مواد غير مستقيم)، و
اقلامي که به طور معمول و با توجه به شرايط ايجاد شده به منظور فروش نگهداري مي شود (از قبيل ضايعات توليد، داراييهاي ثابت برکنار شده و اقلام اسقاطي).
اندازه گيري موجودي مواد و کالا:
موجودي مواد وکالا بايد بر مبناي “اقل بهاي تمام شده وخالص ارزش فروش” تک تک اقلام يا گروههاي مشابه اندازه گيري شود.
خالص ارزش فروش: عبارت است از بهاي فروش (بعد از کسر تخفيفات مربوط به تسويه حساب) پس از کسر:
مخارج برآوردي تکميل، و مخارج برآوردي بازاريابي، فروش و توزيع.
ارزش قابل انعکاس موجودي در صورتهاي مالي اقل بهاي تمام شده - اقل خالص ارزش فروش
نکاتي در مورد خالص ارزش فروش : موارد به کار گيري خالص ارزش فروش:
افزايش هزينه ها يا کاهش قيمت فروش،
خراب شدن موجودي، ناباب شدن محصولات،
تصميم شرکت مبني بر ساخت محصولات به زيان (بعنوان بخشي از استراتژي شرکت)، و وقوع اشتباهاتي در توليد يا خريد.
نکاتي در مورد خالص ارزش فروش :
مقايسه خالص ارزش فروش موجوديها با جمع کل بهاي تمام شده آنها باعث:
تهاتر زيانها و سودها مي شود لذا اقلام بايد جداگانه با هم مقايسه شوند چنانچه اين کار عملي نباشد: بايد گروههاي کالا و يا کالاهاي مشابه را جمعا” در نظر گرفت
اقلامي از موجوديهايي که به صورت گروهي ارزيابي مي شوند بايد ويژگيهاي زير را دارا باشند:
- مربوط به خط توليد يکساني باشند،
- اهداف يا کاربرد مشابهي داشته باشند، در ناحيه جغرافيايي واحدي توليد و فروخته شوند، و نتوان آنها را عملا جدا از ساير اقلام خط توليد ارزيابي کرد
نکته : چنانچه نتوان به طور معقول انتظار داشت که براي بازيافت دارايي، درآمدهاي آتي کافي وجود نداشته باشد، مبالغ غير قابل بازيافت به عنوان هزينه کاهش ارزش موجودي مواد و کالا به سود و زيان منظور مي شود. از اينرو، موجودي مواد و کالا به اقل بهاي تمام شده و خالص ارزش فروش انعکاس مي يابد.
بهاي تمام شده موجوديها شامل مخارج زير است : مخارج خريد - مخارج تبديل -ساير مخارج لازم براي رساندن کالا يا خدمات به مکان و شرايط فعلي
مخارج خريد شامل موارد زير است: بهاي خريد باضافه هر گونه مخارج ديگري از قبيل حقوق وعوارض گمرکي وحمل که مستقيما” به خريد مربوط مي گردد، منهای تخفيفات تجاري، باضافه برخي مخارج به شرح زيرکه درصورت احراز شرايط مربوط، قابل احتساب درمخارج خريد است: مخارج تامين مالي واردات مواد و کالا به صورت اعتباري به شرط آنکه واردات مزبور به صورت نقدي مجاز نباشد.
- مابه التفاوتهاي ريالي ناشي از افزايش نرخ ارز، به شرط اينکه تخصيص آن امکانپذير باشد.
مخارج تبديل شامل موارد زير است :
مخارجي که مستقيما” به اقلام توليد شده مربوط مي گردد. مثل: کار مستقيم باضافه مخارجي که به طور غير مستقيم به اقلام توليد شده مربوط مي گردد (سربار توليد شامل سربار ثابت متغير). مثل: استهلاک
تخصيص مخارج سربار توليد:
تخصيص سربار: بر اساس ظرفيت معمول فعاليت واحد تجاري صورت مي گيرد.
ظرفيت معمول: متوسط محصول توليدي مورد انتظار در شرايط عادي طي چند دوره يا فصل، مي باشد.
نحوه تعيين سطح معمول فعاليت : جهت تعيين سطح معمول فعاليت واحد تجاري عوامل زير را بايد در نظر داشت:
ميزان توليد مورد نظر، تحت شرايط کار حاکم در
طول سال (يک يا دو نوبت کاري)،
بودجه سطح فعاليت سال تحت بررسي و سال
بعد از آن، و
سطح توليد سال جاري و سالهاي قبل.
نکات : مخارج مديريت عمومي برخلاف مديريت عملياتي در مخارج تبديل منظور نمي شوند.
در تخصيص مخارج دواير خدماتي مرکزي مبنا ميزان خدماتي است که در رابطه به عمليات مختلف ارائه مي شود.
مخارج ظرفيت بلا استفاده به عنوان هزينه عملياتي پس از سود ناخالص دوره در صورت سود و زيان منعکس مي شود.
ساير مخارج : ساير مخارج تنها تا ميزاني که آشکارا به رساندن موجودي مواد و کالا به مکان و شرايط فعلي آن مربوط است به عنوان بخشي از بهاي تمام شده موجوديها منظور مي شود.
موارد زير، نمونه هايي از مخارجي است که در بهاي تمام شده موجوديها منظور نمي شود و در دوره وقوع به عنوان هزينه شناسايي مي گردد:
مبالغ غير عادي مربوط به ضايعات قابل کنترل،
مخارج انبارداري به استثناي مخارجي که در فرايند توليد براي انبارداري محصولاتي که نياز به پردازش بيشتر دارند، انجام مي شود،
سربار اداري،
مخارج فروش.
روشهاي محاسبه بهاي تمام شده موجودي مواد وکالا:
- اولين صادره از اولين وارده،
- ميانگين موزون،
- شناسايي ويژه،
- اولين صادره از آخرين وارده،
- موجودي پايه، و خرده فروشي.
روشهاي مجاز تعيين بهاي تمام شده موجوديها :
شناسايي ويژه
اولين صادره از اولين وارده
ميانگين موزون
دلايل رد روشهايي مانند اولين صادره از آخرين وارده و موجودي پايه:
نامربوط بودن مبلغ موجودي مواد وکالا با مخارج اخير براي خريد مواد و کالا
گمراه کننده بودن مبلغ موجودي
تحريف سود وزيان
نکاتي در مورد خالص ارزش فروش : هر گاه شرايطي که قبلا” منجربه انعکاس ارزش موجوديها به مبلغي کمتر از بهاي تمام شده گرديده، ديگر برقرار نباشد، ارزش موجودي انتقالي از دوره قبل بايد تا مبلغ ارزش فروش جديد(حداکثر تا حد ميزان کاهش قبلي) افزايش داده شود.
در شرايط استثنائي، هنگامي که تعيين خالص ارزش فروش، به گونه اي قابل اتکا امکان پذير نباشد واحتمال رود که بهاي جايگزيني در حد متعارفي کمتر از خالص ارزش فروش باشد، بهاي جايگزيني مي تواند تقريبي قابل قبول باري خالص ارزش فروش تلقي شود.
اگر خالص ارزش فروش موجودي مواد کمتر از بهاي تمام شده آن باشد و به شرط اينکه کالاهاي ساخته شده از اين مواد با سود به فروش برسند، مبلغ دفتري مواد اوليه کاهش نمي يابد.
اگر خالص ارزش فروش کالاي تکميل شده کمتر از بهاي تمام شده آن باشد، بايد قطعات منفصله و نيمه ساخته اين کالاها نيز مورد ملاحظه قرار گيرند تا نسبت به لزوم ايجاد ذخيره تصميم گيري شود.
شناخت موجودي کالا به عنوان هزينه :از چپ براست بخوانید
|
دوره شناخت
|
شرح
|
|
دردوره شناسايي درآمد مربوطه
|
مبلغ دفتري موجودي فروش رفته
|
|
در دوره کاهش ارزش
|
مبلغ کاهش ارزش موجودي ناشي از قاعده “اقل بهاي تمام شده و خالص ارزش فروش
|
|
در دوره وقوع زيانهاي مربوط
|
کليه زيانهاي مرتبط با موجودي
|
|
در طي عمر مفيد دارايي
|
مبلغ دفتري موجودي کالاي تخصيص يافته به دارايیهاي ديگر
|
افشاء : رويه هاي حسابداري موجوديها در يادداشتهاي توضيحي - طبقه بندي مبالغ موجوديها متناسب با ماهيت فعاليت واحد تجاري در يادداشتهاي توضيحي - هزينه کاهش ارزش موجوديها ناشي از اعمال قاعده “اقل بهاي تمام شده و خالص ارزش فروش” - بهاي تمام شده موجوديهاي فروش رفته طي دوره - موجوديهايي که در وثيقه بدهي هاي واحد تجاري مي باشند.
نظرات شما عزیزان:
آمار
وب سایت:
